Bij de lama

Ten eerste, bedankt voor de felicitaties voor Herman's verjaardag. We hebben de verjaardag leuk gevierd, zie onderstaand verhaal.
Verder, Eugene, goede reis en veel plezier. Mocht je nog een gho willen kopen, volgens onze gids kun je al een basisexemplaar aanschaffen voor 2000 ruppies.

Tashigang
We wanen ons weer even in Kathmandu. Het is chaotisch druk met mensen en auto’s. Veel herrie door getoeter en stank door alles wat door de grote mensenmassa weggegooid werd. Maar we zijn niet in Kathmandu, we zijn in Tashigang in het oosten van Bhutan. De reden voor de drukte is de aanwezigheid van maar liefst drie relikwieën in de plaatselijke Dzong. Een klein stukje bot van twee leerlingen van de Boeddha en een stukje bot van de Boeddha zelf, reizen door het hele land van district naar district. Ze blijven steeds drie dagen op één plek en alle mensen in dat district krijgen vrij om de relikwieën te kunnen bezoeken. Ooorspronkelijk komen ze uit India maar de Indiase regering heeft ze tijdelijk ter beschikking gesteld aan Bhutan. Elke Boeddhist schijnt minstens eenmaal in zijn leven een zegening van deze relikwieën te moeten krijgen. Niet elke Bhutanees is in staat naar India af te reizen vandaar dat men nu de relikwieën naar de bevolking brengt. De relikwieën achtervolgen ons een beetje, of wij achtervolgen de relikwieën. Vlakbij Punakha kwamen we ook al langs een 1,5 km lange rij met mensen die in de hitte stonden te wachten om een zegening te krijgen. Nu in Tashigang en straks in SamdrupJongkhar zijn de relikwieen er ook weer.
Wij willen ze ook best bezoeken en de zegening krijgen, maar het vooruitzicht om uren in de brandende zon te moeten wachten trekt ons niet erg. We rijden dan ook maar door. We zijn namelijk onderweg naar de moeder van Dhendup, onze gids, die in Tashigang woont en ons heeft uitgenodigd voor de lunch. Ze woont tegen een berg aan met prachtig uitzicht over Tashigang en de Dzong. Van hieruit kunnen we de lange rij mensen die voor de Dzong staat te wachten goed observeren en het geluid van trommels horen.
De lunch is erg lekker en Dhendup laat ons de omgeving van zijn ouderlijk huis zien. Er lopen koeien en aaibare kalfjes rond en er staan allerlei vruchtbomen rond het huis. Zo worden er na het eten granaatappels en grapefruits (of pompelmoezen?) voor ons geplukt. We ontmoeten ook de moeder van Palden, de gids die onze reis georganiseerd heeft.
Na een tijdje moeten we naar het hotel dat niet ver weg is. Hier is ook weer internet en kunnen we eindelijk weer eens onze e-mail lezen en een verhaaltje op de blog zetten.

Rangshikhar
We hobbelen nu al bijna drie kwartier in het donker over een zeer slechte weg. We zitten achterin met een mysterieuze doos tussen ons in. Véronique kent de inhoud van de doos en is daarom ook wat zenuwachtig over het welzijn ervan door al het gehobbel. Herman kent de inhoud niet, het is namelijk zijn verjaardagscadeau. We zijn onderweg naar Rangshikhar, een klein plaatsje in de buurt van Tashigang, waar we twee dagen in een Boeddhistisch klooster zullen verblijven. Het is de bedoeling dat we hier boeddhistische teachings van een lama gaan volgen.
Als we aankomen mag Herman zijn verjaardagscadeau openmaken. Volgens Bhutanees gebruik gebeurt dit ‘s avonds. Vanmorgen in het hotel had Véronique al de ontbijtstoel van Herman met gebedsvlaggetjes versierd. De doos met geheime inhoud werd pas laat in de middag gehaald na een bezoek aan Tashi yangtse, een plaatsje ver in het noorden waar helaas weinig te beleven viel aangezien iedereen op weg was naar de relikwieën in Tashigang.
Maar voordat Herman zijn verjaardagsdoos kan openen moeten we wel eerst het klooster zien te bereiken. Het pad wordt steeds slechter en dichter begroied. Het ziet eruit alsof er weinig over gereden wordt. Zitten we wel goed? Het lijkt of onze gids en chauffeur de weg kwijt zijn. Dit wordt bevestigd door een telefoontje dat de gids pleegt. Al met al schijnen we toch op de goede weg te zitten en we hobbelen weer door.
Na een lange vermoeiende rit arriveren we bij een hek, we zien licht uit een huis komen en horen het geluid van wapperende vlaggen. Nima, de vrouw van de lama staat ons op te wachten. We krijgen de soberste kamer die we tot nu toe gezien hebben. Een ruimte met stenen wanden en vloer. Op de grond ligt een groot enigszins versleten Perzisch tapijt met twee matrassen erop. Het ruikt een beetje muf en de matrassen zijn hard. De hurk WC is gelukkig schoon. Doortrekken doe je door met een kannetje water uit een grote emmer te scheppen en door de plee te spoelen. Dit hebben we trouwens heel vaak gezien tijdens deze reis. De emmer vul je bij met een kraantje dat erboven zit. Met dit kraantje zullen we ons ook moeten wassen, want warm water en een douche zijn er niet. Een spiegel trouwens ook niet. Maar alles wat we nodig hebben is er en het is zeer schoon en dat vinden we eigenlijk wel het belangrijkste.
Als alle bagage uitgepakt is gaan we naar het huis van de lama waar de Herman zijn cadeau uit mag pakken. Een prachtige taart van 2 verdiepingen hoog gemaakt door de Indiase bakker in Tashigang komt tevoorschijn. Geen enkele schade door het hobbelen. De taart wordt aangesneden en alle aanwezigen krijgen een stuk. Na de taart komt het avondeten en dan wordt het ook tijd om, tijdelijk, afscheid te nemen van onze gids en chauffeur. Zij blijven lekker een dagje bij de moeder van Dhendup. Het afscheid is moeilijk, wat moet dat straks worden als we naar huis gaan. Wij gaan naar onze kamer en hebben, ondanks de harde matrassen, een heerlijke nacht.

De ochtend is een belevenis in het klooster van Rangshikhar. Bij het wakker worden horen we geveeg. Een oude baas die krom loopt en stom is (hij kan wel horen maar niet praten) veegt de boel schoon. Als hij dat gedaan heeft gaat hij rondjes lopen rond de grootste gebedsmolen die wij tot nu toe gezien hebben. Tijdens het lopen brengt hij het enorme gevaarte in beweging, na elk volledig rondje klinkt er een bel. Hoe vaak hij er om heen loopt? Heel vaak.
Ondertussen is de oude moeder van de lama ook wakker. Zij loopt naar een reusachtige Boeddha die op het terrein van het klooster staat en bidt drie keer. Daarna begint ze hier ook omheen te lopen terwijl ze bidt.
Ondertussen komen er nog meer oudere mensen tevoorschijn. Waar ze slapen is ons zelfs na twee dagen in het klooster nog een raadsel. De ene loopt samen met de oude baas rondjes om de gebedsmolen de andere loopt met de moeder van de lama om de Boeddha.
De oude baas en de moeder van de lama schijnen vast in het klooster te wonen. De oudere mensen zijn over het algemeen boeren en komen 6 maanden per jaar naar het klooster om zich op een goede en rustvolle dood voor te bereiden. Destaat van je geest op het moment van sterven is heel belangrijk voor je bestaan daarna. Daarom is het van belang je geest te zuiveren tijdens je leven. De oude mensen hebben daar in hun boerenbestaan weinig tijd voor gehad en bovendien hebben ze veel wormen, mieren en andere beestjes gedood. Doden mag eigenlijk niet in de boeddhistische leer. Vandaar dat ze dit goed hopen te maken door veel te bidden tijdens het rondjes lopen rond de gebedsmolen en de boeddha.

Meditatie
Er zijn vele vormen van meditatie en de lama en zijn vrouw, die Engels spreekt, proberen te ontdekken wat ze ons van hun kennis op dit gebied in twee dagen bij kunnen brengen. We vertellen wat we al gedaan hebben op dit gebied. De lama komt met een meditatie die ons wel aanspreekt. Als je het traditionle Boeddhistische pad van ontwikkeling volgt, begin je eigenlijk met buigingen en prostraties (buigen en voorover op de grond uitstrekken)en krijg je deze meditatie pas veel later, maar omdat we hier zo kort zijn en niet geheel groen meer op dit gebied, gaan we ermee aan de slag. Het komt erop neer dat je naar de gedachten kijkt die er in je opkomen en je steeds afvraagt waarom je die gedachte hebt. Door bij ieder antwoord weer ‘waarom?’ te vragen pel je je gedachten steeds verder af. Als je dit volhardend beoefent kom je uiteindelijk uit bij de leegte, bij een ruime geest die geen vragen en geen antwoorden meer heeft, maar er gewoon IS. Dit vraagt jaren van beoefening.
We gaan aan de slag. Herman loopt naar het bos en Veronique zoekt een hoog punt met uitzicht. De oefening geeft haar meer ruimte en rust, ze voelt zich er prettig bij. Herman heeft er wat meer moeite mee en kan zich maar tijdelijk goed concentreren. Wanneer het echt niet meer lukt gaat hij een wandelingtje in de mooie omgeving maken.
’s Avonds wordt de lama weggeroepen om een ziek kind te helpen, waardoor we ons onderricht de volgende ochtend voortzetten.