In de jungle bij de Huaorani

We zitten in de Huaorani Ecolodge middenin de jungle van Ecuador. We hebben een eigen huisje, dwz. we hebben een dak, het huisje heeft geen muren. Waar normaal muren zitten zit nu gaas om de muskieten buiten te houden. Dit heeft als voordeel dat we geen klamboe hoeven te gebruiken mits we natuurlijk wel goed de deur dicht houden. We hebben trouwens in de jungle weinig last van muggen. Wel een keer zweetvliegjes, die in je ogen gaan zitten en stekende mieren, maar verder hebben we geen last van de miljoenen insecten die de natuur hier rijk is. We genieten er eerder van tijdens de nachtwandelingen, want dan komen deze dieren in alle soorten en maten (grote!) tevoorschijn. Al speurend met je zaklantaarn (of nog handiger: hoofdlamp) kun je dan de prachtigste mega krekels, spinnen, parende en verpoppende wandelende takken, spinnen met ogen die reflecteren als diamantjes als je erop schijnt, mega mieren en doorschijnende vlinders ontdekken. Een fantastische ontdekkinstocht.

Om ons heen junglegeluiden van vogels, krekels en andere beesten/ insecten die we niet kunnen thuisbrengen. Ook zien we een klein zoogdier lopen, een ‘agouti’, lijkt een beetje op een hele grote cavia. Wanneer het donker wordt dansen de vuurvliegjes voorbij. Wij zijn hier op dit moment de enige gasten. De jungletour in Cuyabeno die we hiervoor gedaan hebben was een hele ervaring maar dit is toch echt de overtreffende trap.
Het was wel een hele reis om hier te komen. Gisteren werden we om 10 uur ’s morgens in Baños bij ons hotel opgehaald en naar Shell gebracht. Een klein plaatsje dat genoemd is naar de oliemaatschappij die zich hier in de jaren 60 vestigde. Hier is een vliegveldje waar vandaan kleine vliegtuigjes vertrekken naar afgelegen gemeenschappen in de jungle die op een andere manier niet of moeilijk te bereiken zijn. In Shell worden we opgewacht door onze gids José, een Ecuadoriaan die in Quito geboren is maar zijn hart verpand heeft aan de jungle.
Vanwege de regen kan ons vliegtuigje niet vertrekken, het zicht is te slecht en de landingsstrip (een baan gras) is te nat en te glibberig. We wachten de hele dag op goed weer en kijken steeds reikhalzend uit naar het volgende weerbericht dat opgemaakt wordt. Als het eindelijk droog is, blijkt de landingsstrip nog onder water te staan. Deze kan na een paar uur weer droog zijn, maar helaas, dan regent het weer. Daarom overnachten we in Puyo, een stadje op 10 minuten rijden van Shell. Onze gids José heeft een mooi alternatief voor ons, de botansiche tuin van Puyo, maar het zit niet mee, want deze is op maandag gesloten. We maken een mooie wandeling langs de rivier. En wanneer ook de uitkijktoren die we willen beklimmen gesloten blijkt, genieten we op een hooggelegen terras onder het genot van een biertje en een Cola van het zicht op het stadje waar we gestrand zijn. Op de achtergrond klinkt een lekker Bachata muziekje.

De volgende ochtend zit het weer wel mee en na een spectaculaire tocht over het regewoud in een 4 persoons vliegtuigje maken we een nog spectaculairdere landing op een grasveldje. Voor de landing zet de piloot een sirene aan om de mensen die net naast de landingsbaan wonen te waarschuwen. Kindjes komen aangelopen en we worden begroet door de Huaorani gids die ons samen met de José de komende dagen zal begeleiden. Zoals alle ‘indigenous people’ (oorspronkelijke bevolking van het regenwoud, doos ons ‘Indianen’ genoemd) heeft hij een Spaanse en een Huaorani naam. Hij heet Jelbarto maar ook Coba.
Vanaf het vliegveldje gaan we de kano in. Deze keer niet een polyester exemplaar maar een echte uitgeholde boomstam. De rivier stroomt flink en is hier niet echt diep. Regelmatig gaan José en Coba eruit om de kano weer vlot te trekken.

De drie dagen vanaf de landing tot aan ons vertrek uit het Huaorani reservaat zijn één groot avontuur. In het reservaat leven 5 gemeenschappen, die met elkaar samenwerken en elk een andere taak/focus hebben.
Eerst bezoeken we een kleine nederzetting waar een high school gevestigd is (slechts 2 lokalen). Ciara, een jonge Noord-Amerikaanse vrouw die deze High school opgezet heeft en verder runt, heeft de moeilijke taak om voldoende fondsen te werven en de kinderen uit de streek een goede opleiding te geven. Ook doet ze onderzoek naar de nog aanwezige wildlife en probeert ze kinderen/jongeren bewust te maken van de waarde van hun cultuur, door ze hun (groot)ouders te laten bevragen over al hun kennis omtrent de planten en hun geneeskrachtige waarde, de dieren en hun inheemse naam, de mythen en de liederen. Van de vele dier- en plantensoorten heeft ze kaartjes gemaakt met achterop de inheemse, de Spaanse en de Latijnse naam. Deze index wordt langzamerhand verfijnd, met als doel een wildlife boek (encyclopedie te maken) waar de inheemse namen instaan.
Dit alles gebeurt op een speelse manier. De kinderen maken ook filmpjes over hun manier van leven. Het geheel is een pilot project en als het aanslaat kan het uitgebreid worden naar andere Huaorani gemeenschappen.
Intussen probeert Ciara ook nog aandacht te krijgen voor de Huaorani gemeenschap en de problemen waarmee deze worstelt en voor de bedreiging van het regewoud door de oprukkende oliemaatschappijen, aangezien in dit gebied nog ongeveer 30 tot 40% van Ecuadors oliereserves zit. Oh ja, ze is ook nog zwanger en moet snel terug naar de bewoonde wereld omdat de baby elk moment kan komen. Allemaal niet eenvoudig. Gelukkig heeft ze assistentie van haar man, die ook leraar aan de school is en twee vrijwilligers uit Groot-Britannië die maar liefts 2 ½ maand blijven. Vóór hen waren er andere vrijwillegers en na hen komen er weer nieuwe. Ciara heeft met haar project een enorme indruk op ons gemaakt.
Voor een onthutsend filmverslag van de oprukkende olieindustrie in de Amazone van Ecuador zie http://www.youtube.com/watch?v=78aXalIb9yU. Onze gids José komt er ook in voor. Deze documentaire is op Discovery Channel geweest.

Vanaf het dorp waar de high school is lopen we door de jungle naar de Ecolodge. Een wandeling van bijna twee uur door dichte begroeiing en modder. We stoppen regelmatig om naar José te luisteren, die wetenswaardigheden vertelt over de flora en fauna van de jungle. Op elke vierkante kilometer regenwoud komen 689 verschillende planten en bomen voor. Ter vergelijking: in heel Noord-Amerika komen in totaal 638 verschillende soorten voor. De jungle is voor al zijn bewoners één grote overlevingsstrijd. “Kennen jullie de citroenmieren?” vraagt hij op een gegeven moment en breekt een takje van een boom. Binnenin deze tak lopen de mieren af en aan als door een tunnel. In ruil voor deze behuizing zorgen zij dat de aarde rondom de boom vrij blijft van andere begroeiing. Een voorbeeld van samenleven in de jungle waar beide partijen van profiteren. De citroenmieren heten zo omdat ze naar citroen smaken. José neemt als echte jungleboy een lekkere hap levende mieren en ook Herman proeft wat. Inderdaad, ze prikken op je tong en dat geeft een citroenachtige smaak.

Zoals we al aan het begin van dit verhaal schreven is de Huaorani ecolodge een fantastische plek met een fantastische staff. We slapen en eten er heerlijk om de volgende dag weer fit onze tocht per kayak te vervolgen.
Gelukkig stroomt de rivier behoorlijk zodat we niet hard hoeven te peddelen om met onze kayak vooruit te komen. Wel moeten we hier en daar goed sturen om obstakels in de vorm van omgevallen bomen of ondieptes te vermijden, maar dat geeft geen problemen. Eén keer ligt er een boom dwars over de rivier. José en Véronique klimmen uit de kayak en gaan op het midden van de boomstam zitten, zodat in de ene kayak gids Coba en in de andere kayak Herman met veel snelheid over de boom kunnen glijden. Daarna moet er weer stevig tegen de stroom ingeroeid worden om José en Véronqiue weer van de boomstam af te halen.
Halverwege onze kayaktocht maken we een stop bij een nederzetting om te lunchen, om bij te komen en kennis te maken met de lokale bewoners. Bij aankomst worden we vriendelijk begroet door de ‘Queen of the village’ Bebatoke en haar beeldschone dochter Quigie. Quigie schildert met rode kleurstof uit kleine ronde zaadjes de traditionele tekening op onze gezichten. Dan zijn we klaar om deel te nemen aan het sociale leven. Bebatoke pakt Véronique’s hand en zingt en danst met haar de dans van de vrouwen.
We kopen wat zelfgemaakte handicrafts. Dit zijn meestal kettingen, armbanden, pijlen en tasjes van vezels uit het regenwoud. We hebben niet veel zin om een pijl te kopen aangezien deze gemaakt is van tropisch hardhout en maar liefts 2 meter lang is (hoe krijgen we die mee in het vliegtuig). Omdat de mannen Herman’s interesse in de speren zien, wordt er een oude bananenboom in de grond gezet waar we op mogen gooien. Jager Coba gooit met één worp de speer dwars door de boom. Herman heeft een leuk idee en bevestigt een ballon, die we voor de lokale kinderen hebben meegenomen, aan de boom. Dit vormt een nieuwe uitdaging en er wordt driftig op gegooid. En met succes! Er wordt een paar keer een nieuwe ballon aan de boom gebonden.
We spelen met de kinderen en hebben veel plezier. Maar helaas, we moeten weer verder, naar de campsite waar we die nacht zullen overnachten.

We hebbeen ons bij de campsite niet veel voorgesteld, hooguit een tent op een strandje aan de rand van de rivier, maar niks van dit alles. De campsite heeft enkele overdekte plekken waar de tenten op een houten vlonder staan. Er is een opnlucht keuken en een overdekte tafel waaraan gegeten wordt. Ook zijn er een douche (alleen koud water) en sanitaire voorzieningen. Tot onze verbazing is de hele staff van de Ecolodge ook afgereisd om ons hier weer van alle gemakken te voorzien. Zo is zelfs ons bed in de tent opgemaakt op een manier die in een 3 sterren hotel niet zou misstaan. We hebben een gezellige avond gevolgd door een spectaculaire nachtwandeling, die wat uitloopt aangezien José de weg niet helemaal goed kent. Maar gelukkig komt ook dit weer goed.

De klapper van de hele reis komt toch wel de volgende dag. Na weer een heerlijk ontbijt gaan we weer aan de wandel. Onderweg vertelt gids Coba ons alles over de jacht, het gebruik van een blaaspijp, het op ingenieuze wijze beklimmen van bomen zonder takken, etc. Hij vlecht van palmtakken en een liaan een draagtas, waar de Huaorani traditioneel de geschoten apen in meedragen en geeft die hij aan Véronique. Tenslotte zingt hij een lied dat na de jacht gezongen wordt. En dan, na een wandeling van ongeveer 45 minuten, bereiken we een prachtige verscholen waterval waar we heerlijk onder douchen. Dit is een heilige vrouwenplek. Vroeger schuilden de vrouwen hier tijdens oorlogen. We laten de keiharde van 30 meter hoogte vallende stralen op onze rug kletteren. We kunnen wel zeggen dat dit een pittige oerervaring is, die aan Véronique af en toe een flinke brul ontlokt. Een fantastische ervaring!
Opgeladen en schoongewassen is het terug in de campiste tijd om onze spullen te pakken voor de laatste etappe van ons verblijf in de jungle en in het Huaorani gebied. We gaan met de gemotoriseerde kano, de staff gaat weer mee (sommigen reizen naar Quito, anderen gaan inkopen doen van het geld dat ze verdiend hebben), naar ‘the bridge’, waar vandaan een auto ons weer in de bewoonde wereld zal brengen.
Bij de brug moeten we helaas afscheid nemen van de staff van de ecolodge en vergezeld door José en Pato (de manager van de ecolodge) gaan we op weg naar Coca, weer zo’n oliestadje, waar we het vliegtuig naar Quito nemen. Onze hoofden en zielen zitten vol met ervaringen.

Via Quito vliegen we naar Cuenca, de mooiste stad van Ecuador genoemd. Hier slapen we in een oud koloniaal huis met een hoog Zorro-gehalte. Hoewel we hier warm water hebben voelden we ons meer thuis in de jungle.